Trong Dự thảo Luật chuyển đổi giới tính, Việt Nam đang chuẩn bị đưa ra các quy định về việc công nhận giới tính mới sau khi có sự can thiệp y học. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của cộng đồng người chuyển giới, nhưng đồng thời cũng là chủ đề gây tranh cãi, bởi những yêu cầu liên quan đến can thiệp y học trước khi được công nhận giới tính mới. Nội dung quy định này đang nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận, với nhiều quan điểm trái chiều.
1. Quy định về can thiệp y học trong Dự thảo Luật chuyển đổi giới tính
Theo Dự thảo Luật chuyển đổi giới tính, cụ thể là Khoản 1 Điều 7 và Điều 23, việc can thiệp y học là điều kiện bắt buộc để một người có thể được công nhận giới tính mới. Điều này có nghĩa là bất kỳ cá nhân nào mong muốn thay đổi giới tính của mình phải trải qua các biện pháp y học nhằm điều chỉnh cơ thể sao cho phù hợp với bản dạng giới mong muốn. Điều 9 của Dự thảo cũng liệt kê các hình thức can thiệp y học bao gồm:
- Sử dụng nội tiết tố sinh dục;
- Phẫu thuật ngực và cơ quan sinh dục;
- Phẫu thuật cắt bỏ triệt để các bộ phận có chức năng sinh sản liên quan đến giới tính cũ;
- Phối hợp giữa phẫu thuật và sử dụng nội tiết tố sinh dục;
- Các phương pháp khác được các nước trên thế giới công nhận và phù hợp với quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Nhìn chung, quy định này thể hiện mục tiêu của nhà nước trong việc đồng nhất giữa giới tính trên giấy tờ với hình thể sinh học sau khi có sự can thiệp y học. Điều này giúp tạo ra sự tương thích giữa cơ thể và bản dạng giới, mang lại sự thoải mái và an tâm cho người chuyển giới trong cuộc sống hàng ngày.
2. So sánh quy định của Việt Nam với các quốc gia khác
Quy định về việc can thiệp y học trước khi được công nhận giới tính mới của Việt Nam tương đối tương đồng với quy định của nhiều quốc gia khác như Thái Lan, Nhật Bản, Hoa Kỳ và một số quốc gia châu Âu. Ở các nước này, việc thay đổi giới tính thường yêu cầu người mong muốn phải trải qua một quá trình can thiệp y học nghiêm ngặt, từ sử dụng hormone đến phẫu thuật thay đổi cơ quan sinh dục, nhằm đảm bảo rằng sự thay đổi giới tính được thực hiện một cách cẩn thận và chính xác.
Ngược lại, một số quốc gia khác đã áp dụng mô hình tự xác định bản dạng giới mà không cần sự can thiệp y học, như Argentina, Bỉ, Malta, Đan Mạch, Hy Lạp, Pháp, Bồ Đào Nha, Na Uy, Chile, Uruguay, Luxembourg, Colombia, Ecuador, Iceland và Ireland. Những nước này cho phép thay đổi giới tính thông qua thủ tục hành chính đơn giản, không yêu cầu phẫu thuật hoặc can thiệp y học. Cách tiếp cận này được đánh giá là mềm dẻo hơn, tôn trọng quyền tự do cá nhân và giảm bớt các áp lực về y tế đối với người chuyển giới.
3. Lợi ích của quy định can thiệp y học khi chuyển đổi giới tính
Từ góc độ quản lý nhà nước, yêu cầu can thiệp y học trước khi công nhận giới tính mới mang lại một số lợi ích rõ ràng. Trước hết, quy định này giúp đảm bảo rằng sự thay đổi giới tính là một quyết định được cân nhắc kỹ lưỡng, không phải là một quyết định bốc đồng hay bị lạm dụng. Việc phải trải qua quá trình can thiệp y học đòi hỏi sự chuẩn bị tinh thần, tài chính và thể chất, từ đó loại bỏ những trường hợp thay đổi giới tính vì mục đích không chính đáng.
Ngoài ra, việc can thiệp y học giúp người chuyển giới có sự tương thích giữa hình thể và bản dạng giới, từ đó giảm bớt những khó khăn trong đời sống hàng ngày, đặc biệt là về mặt pháp lý. Ví dụ, khi một người đã thực hiện phẫu thuật thay đổi cơ quan sinh dục, họ sẽ dễ dàng hơn trong việc xác minh giới tính của mình khi đối mặt với các thủ tục pháp lý, như kết hôn, mở tài khoản ngân hàng, hoặc làm các giấy tờ tùy thân khác.

4. Những hạn chế của quy định can thiệp y học khi chuyển đổi giới tính
Dù có những lợi ích nhất định, việc bắt buộc phải can thiệp y học để được công nhận giới tính mới cũng đang vấp phải nhiều ý kiến phản đối. Một trong những lập luận chính là quy định này có thể gây ra những áp lực lớn đối với người chuyển giới, đặc biệt là những người không có đủ khả năng tài chính hoặc không muốn thực hiện các cuộc phẫu thuật phức tạp và tiềm ẩn rủi ro. Can thiệp y học, dù là phẫu thuật hay sử dụng hormone, đều đòi hỏi chi phí cao và có thể gây ra những biến chứng y khoa, ảnh hưởng đến sức khỏe của người thực hiện.
Thêm vào đó, một số người chuyển giới không cảm thấy cần thiết phải thay đổi hoàn toàn hình thể để phù hợp với bản dạng giới của mình. Họ có thể cảm thấy thoải mái với hình thể hiện tại và chỉ muốn thay đổi giới tính trên giấy tờ để phản ánh bản dạng giới thực sự của họ. Việc bắt buộc phải can thiệp y học trong trường hợp này có thể xem là xâm phạm quyền tự do cá nhân và làm tổn thương tâm lý của người chuyển giới.
5. Liệu Việt Nam có nên áp dụng mô hình tự xác định giới tính?
Một câu hỏi lớn đặt ra là liệu Việt Nam có nên cân nhắc áp dụng mô hình tự xác định giới tính mà không yêu cầu can thiệp y học như nhiều quốc gia khác hay không? Mô hình này mang lại sự linh hoạt và tôn trọng quyền tự do cá nhân hơn, khi người chuyển giới có thể thay đổi giới tính một cách dễ dàng thông qua thủ tục hành chính mà không phải chịu đựng áp lực về y tế.
Ngoài ra, việc cho phép người chuyển giới tự xác định giới tính mà không cần can thiệp y học cũng giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và y tế, đặc biệt đối với những người có hoàn cảnh khó khăn. Điều này cũng đồng thời phản ánh sự tiến bộ trong nhận thức của xã hội về quyền tự do bản dạng giới và tôn trọng sự đa dạng giới tính.
Tuy nhiên, một số quan điểm lo ngại rằng việc áp dụng mô hình này có thể gây ra sự lạm dụng, khiến công tác quản lý của nhà nước trở nên khó khăn hơn. Việc xác định lại giới tính quá dễ dàng có thể gây ra nhiều rối loạn trong hệ thống hành chính, ảnh hưởng đến các quy định pháp lý liên quan đến hôn nhân, gia đình, quyền tài sản và các vấn đề khác.
6. Kết luận
Dự thảo Luật chuyển đổi giới tính với quy định bắt buộc can thiệp y học trước khi thay đổi giới tính mang lại nhiều lợi ích trong việc đảm bảo tính chính xác và hợp pháp của quá trình chuyển giới. Tuy nhiên, quy định này cũng cần được xem xét kỹ lưỡng từ nhiều góc độ, bao gồm cả quyền tự do cá nhân và sự phù hợp với xu thế quốc tế. Việt Nam cần học hỏi từ kinh nghiệm của các quốc gia khác để đưa ra quyết định phù hợp nhất, đảm bảo quyền lợi cho cộng đồng người chuyển giới mà không gây ra những áp lực không cần thiết.
Trên đây là bài viết về chủ đề “Chỉ cho phép chuyển đổi giới tính sau khi can thiệp y học: Quy định và tranh cãi xoay quanh Dự thảo Luật chuyển đổi giới tính”. Nếu có bất kỳ thắc mắc gì về nội dung trên hoặc cần được tư vấn pháp lý về bất kỳ lĩnh vực nào, Quý Khách hàng có thể liên hệ với chúng tôi theo thông tin sau:
Địa chỉ
- Trụ sở: 1132 Lê Đức Thọ, phường 13, quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh;
- Chi nhánh 1: 529/122 Huỳnh Văn Bánh, Phường 13, quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh;
- Chi nhánh 2: 56 Bùi Thiện Ngộ, phường Phước Hải, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa
Số điện thoại: 0987431347, 0949940303
Thư điện tử: luatbachtuyet@gmail.com
Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết
Bài viết liên quan: