TÁCH DOANH NGHIỆP - THỦ TỤC VÀ HỆ QUẢ PHÁP LÝ

Tách doanh nghiệp là một trong các biện pháp tái cấu trúc doanh nghiệp nhằm phân chia vốn, tài sản và hoạt động kinh doanh. Đây là một giải pháp chiến lược giúp các công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần tái cấu trúc để phù hợp với mục tiêu kinh doanh và tối ưu hóa hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, quá trình này tách doanh nghiệp này kéo theo nhiều vấn đề pháp lý quan trọng liên quan đến tài sản, quyền, nghĩa vụ, lao động và thủ tục pháp lý.

Bài viết sau đây Hãng Luật Bạch Tuyết sẽ cung cấp những quy định chi tiết về Tách doanh nghiệp: Thủ tục pháp lý và hệ quả pháp lý. Từ việc hiểu rõ khái niệm, quy trình thực hiện, đến các lưu ý và lợi ích, doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng để đảm bảo tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi các bên liên quan.

1. Tách doanh nghiệp là gì?

Khoản 1 Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định: “Công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần có thể phân tách bằng cách chuyển một phần tài sản, quyền, nghĩa vụ, thành viên, cổ đông của công ty hiện có (sau đây gọi là công ty bị tách) để thành lập một hoặc một số công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần mới (sau đây gọi là công ty được tách) mà không chấm dứt tồn tại tại công ty bị phân tách.”.

Như vậy, có thể hiểu: Tách doanh nghiệp là một hình thức tổ chức lại doanh nghiệp và chuyển một phần tài sản của công ty hiện có để thành lập một hoặc nhiều công ty mới nhưng công ty cũ vẫn tiếp tục tồn tại.

Và không phải loại hình doanh nghiệp nào cũng được phép tách doanh nghiệp. Theo quy định tại khoản 1 Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020 nêu trên, chỉ công ty cổ phần và công ty trách nhiệm hữu hạn (“TNHH”) được thực hiện hoạt động này. Các loại hình doanh nghiệp khác như: doanh nghiệp tư nhân, công ty hợp danh không được tách doanh nghiệp do đặc điểm pháp lý riêng.

2. Thủ tục tách doanh nghiệp

Khoản 2, 3 Điều 199 Luật Doanh nghiệp quy định:

“2. Công ty bị tách phải đăng ký thay đổi vốn điều lệ, số lượng thành viên, cổ đông tương ứng với phần vốn góp, cổ phần và số lượng thành viên, cổ đông giảm xuống (nếu có); đồng thời đăng ký doanh nghiệp đối với các công ty được tách.

3. Thủ tục tách công ty trách nhiệm hữu hạn và công ty cổ phần được quy định như sau:

a) Hội đồng thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc Đại hội đồng cổ đông của công ty đã phân tách thông tin được đề xuất, quyết định việc phân chia công ty theo quy định của Luật này và Công thức điều chỉnh. Nghị quyết, quyết định công ty quyết định phải bao gồm các nội dung chủ yếu yếu sau: tên, địa chỉ trụ sở chính của công ty bị phân tách; công ty tên được phân tách sẽ thành lập; phương án sử dụng lao động; cách phân tách công thức; tài sản giá trị, quyền và nghĩa vụ được chuyển từ công ty bị chia tách sang công ty được phân tách; thời hạn thực hiện công việc phân tách. Nghị quyết, quyết định giải quyết công ty phải được gửi đến tất cả các khoản nợ chủ nhà và thông báo cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày ra quyết định hoặc thông qua nghị quyết;

b) Các thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc cổ đông của công ty được phân chia thông qua Điều lệ, bầu hoặc bổ sung Chủ tịch Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty, Hội đồng quản trị, Giám đốc hoặc Tổng giám đốc và tiến hành đăng ký doanh nghiệp theo quy định của Luật này.”

Theo đó, trình tự, thủ tục tách doanh nghiệp gồm 03 bước như sau:

Bước 1: Ra quyết định tách doanh nghiệp

– Hội đồng thành viên, chủ sở hữu công ty hoặc Đại hội đồng cổ đông của công ty bị tách thông qua nghị quyết, quyết định tách doanh nghiệp.

– Nghị quyết, quyết định tách doanh nghiệp phải gồm các nội dung chủ yếu sau:

Tên, địa chỉ trụ sở chính của công ty bị tách;
Tên công ty được tách sẽ thành lập;
Phương án sử dụng lao động;
Cách thức tách doanh nghiệp;
Giá trị tài sản, quyền và nghĩa vụ được chuyển từ công ty bị tách sang công ty được tách;
Thời hạn thực hiện tách doanh nghiệp.

Bước 2: Thông báo tách doanh nghiệp

Nghị quyết, quyết định tách doanh nghiệp phải được gửi đến tất cả chủ nợ và thông báo cho người lao động biết trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày ra quyết định hoặc thông qua nghị quyết.

Bước 3: Thực hiện đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp đối với công ty bị tách và đăng ký doanh nghiệp cho công ty được tách.

Tách doanh nghiệp thủ tục và hệ quả pháp lý

3. Thủ tục đăng ký doanh nghiệp đối với công ty được tách

3.1. Thành phần hồ sơ

Căn cứ theo khoản 2 Điều 25 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký doanh nghiệp đối với công ty TNHH, công ty cổ phần của công ty mới bao gồm các giấy tờ sau đây:

(i) Đăng ký đối với công ty TNHH:

– Giấy đề nghị đăng ký công ty TNHH một thành viên hoặc Giấy đề nghị đăng ký công ty TNHH hai thành viên trở lên

– Điều lệ công ty.

– Danh sách thành viên (nếu đăng ký công ty TNHH một thành viên thì không nộp); danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (nếu có).

– Bản sao hoặc bản chính nghị quyết hoặc quyết định về việc tách doanh nghiệp theo quy định tại Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020.

– Bản sao các giấy tờ sau đây:

Giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với thành viên là cá nhân, người đại diện theo pháp luật.
Giấy tờ pháp lý của tổ chức đối với thành viên là tổ chức và văn bản cử người đại diện theo ủy quyền; giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với người đại diện theo ủy quyền của thành viên là tổ chức.
Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư 2020.

*Lưu ý:

– Đối với thành viên là tổ chức nước ngoài thì bản sao giấy tờ pháp lý của tổ chức phải được hợp pháp hóa lãnh sự.

– Trường hợp chủ sở hữu, thành viên là cá nhân, người đại diện theo pháp luật, người đại diện theo ủy quyền của chủ sở hữu, thành viên là tổ chức kê khai số định danh cá nhân theo quy định tại khoản 1 Điều 11 Nghị định này thì hồ sơ đăng ký doanh nghiệp không bao gồm bản sao giấy tờ pháp lý của các cá nhân này.

(ii) Đăng ký đối với công ty cổ phần

– Giấy đề nghị đăng ký công ty cổ phần.

– Điều lệ công ty.

– Danh sách cổ đông sáng lập (nếu công ty được tách không có cổ đông sáng lập thì không cần có danh sách này); danh sách cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài; danh sách chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp (nếu có).

– Bản sao hoặc bản chính nghị quyết hoặc quyết định về việc tách doanh nghiệp theo quy định tại Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020.

– Bản sao các giấy tờ sau đây:

Giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với cổ đông sáng lập và cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân, người đại diện theo pháp luật.
Giấy tờ pháp lý của tổ chức đối với cổ đông là tổ chức và văn bản cử người đại diện theo ủy quyền; giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với người đại diện theo ủy quyền của cổ đông sáng lập và cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức.
Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đối với nhà đầu tư nước ngoài theo quy định của Luật Đầu tư 2020.

*Lưu ý:

– Đối với cổ đông là tổ chức nước ngoài thì bản sao giấy tờ pháp lý của tổ chức phải được hợp pháp hóa lãnh sự.

– Trường hợp cổ đông sáng lập và cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài là cá nhân, người đại diện theo pháp luật, người đại diện theo ủy quyền của cổ đông sáng lập và cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức kê khai số định danh cá nhân theo quy định tại khoản 1 Điều 11 Nghị định này thì hồ sơ đăng ký doanh nghiệp không bao gồm bản sao giấy tờ pháp lý của các cá nhân này.

3.2. Trình tự thủ tục và thời hạn giải quyết

– Người nộp hồ sơ đăng ký doanh nghiệp nộp hồ sơ tại Cơ quan đăng ký doanh doanh cấp tỉnh nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.

– Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh trao giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả cho người nộp hồ sơ.

– Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh sẽ kiểm tra hồ sơ: 

Nếu hợp lệ, sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. 
Nếu chưa hợp lệ, sẽ thông báo bằng văn bản để doanh nghiệp sửa đổi, bổ sung.

Chi tiết tham khảo tại bài viết: [Hướng dẫn thủ tục thành lập Doanh nghiệp từ 01/7/2025].

4. Đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp đối với công ty bị tách

4.1. Thành phần hồ sơ

Căn cứ theo khoản 1 Điều 55 Nghị định 168/2025/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp đối với công ty bị tách được quy định như sau:

“1. Trường hợp tách công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty cổ phần mà công ty bị tách thay đổi vốn điều lệ, số lượng thành viên, cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài tương ứng với phần vốn góp, cổ phần và số lượng thành viên, cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài giảm xuống, hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp của công ty bị tách phải có các giấy tờ tương ứng quy định tại Chương này và các giấy tờ quy định tại điểm b khoản 2 Điều 25 Nghị định này.”

Như vậy, tùy từng nội dung đăng ký thay đổi mà hồ sơ sẽ bao gồm các giấy tờ sau:

1. Các giấy tờ tương ứng quy định tại Chương V Nghị định 168/2025/NĐ-CP, cụ thể:

– Các giấy tờ quy định tại Điều 44 Nghị định 168/2025/NĐ-CP trường hợp đăng ký thay đổi vốn điều lệ, phần vốn góp, tỷ lệ phần vốn góp;

– Các giấy tờ quy định tại Khoản 8 Điều 45 Nghị định 168/2025/NĐ-CP trường hợp đăng ký thay đổi thành viên công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên;

– Các giấy tờ quy định tại Khoản 5 Điều 46 Nghị định 168/2025/NĐ-CP trường hợp đăng ký thay đổi chủ sở hữu công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên;

– Các giấy tờ quy định tại Điều 51 Nghị định 168/2025/NĐ-CP trường hợp thông báo thay đổi cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài của công ty cổ phần không phải là công ty niêm yết và công ty đăng ký giao dịch chứng khoán.

– ….

2. Bản sao hoặc bản chính nghị quyết hoặc quyết định về việc tách doanh nghiệp theo quy định tại Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020.

4.2. Trình tự thủ tục và thời hạn giải quyết

– Sau khi tiếp nhận hồ sơ đăng ký doanh nghiệp, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh trao giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả cho người nộp hồ sơ.

– Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh xem xét tính hợp lệ của hồ sơ, tùy nội dung đăng ký/thông báo thay đổi Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh cập nhật thông tin về cổ đông là nhà đầu tư nước ngoài trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp hoặc cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp cho doanh nghiệp theo quy định;

*Trường hợp doanh nghiệp có nhu cầu, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh cấp Giấy xác nhận về việc thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp cho doanh nghiệp.

– Trường hợp hồ sơ chưa hợp lệ, Cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh thông báo bằng văn bản nội dung cần sửa đổi, bổ sung cho doanh nghiệp.

5. Hệ quả pháp lý của việc tách doanh nghiệp

Căn cứ theo quy định tại khoản 2, 4 Điều 199 Luật Doanh nghiệp 2020:

– Sau khi tách doanh nghiệp, Công ty mới được thành lập (công ty được tách) mà không chấm dứt tồn tại của công ty bị tách.

– Công ty bị tách phải đăng ký thay đổi vốn điều lệ, số lượng thành viên, cổ đông tương ứng với phần vốn góp, cổ phần và số lượng thành viên, cổ đông giảm xuống (nếu có); đồng thời đăng ký doanh nghiệp đối với các công ty được tách.

– Sau khi đăng ký doanh nghiệp, công ty bị tách và công ty được tách phải cùng liên đới chịu trách nhiệm về các nghĩa vụ, các khoản nợ chưa thanh toán, hợp đồng lao động và nghĩa vụ tài sản khác của công ty bị tách, trừ trường hợp công ty bị tách, công ty được tách, chủ nợ, khách hàng và người lao động của công ty bị tách có thỏa thuận khác. Các công ty được tách đương nhiên kế thừa toàn bộ quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp được phân chia theo nghị quyết, quyết định tách công ty.

Bài viết trên được Hãng Luật Bạch Tuyết biên soạn nhằm cung cấp thông tin tham khảo về chủ đề “Tách doanh nghiệp: thủ tục và hệ quả pháp lý”. Nội dung không phải là ý kiến tư vấn pháp lý cho một trường hợp cụ thể. Các quy định pháp luật được trích dẫn có hiệu lực tại thời điểm đăng tải, tuy nhiên có thể đã được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế sau đó. Vì vậy, Quý khách hàng nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng vào tình huống thực tế.

Nếu Quý khách hàng có thắc mắc liên quan đến chủ đề trên hoặc cần tư vấn pháp lý trong các lĩnh vực khác, vui lòng liên hệ với Hãng Luật Bạch Tuyết theo thông tin sau:

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Trụ sở chính: 1132 Lê Đức Thọ, phường An Hội Đông, Thành phố Hồ Chí Minh.

Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết

Tel: 0986 797 648

Chi nhánh 1: 529/122 Huỳnh Văn Bánh, phường Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.

Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết – Chi nhánh Phú Nhuận

Tel: 0376 019 226

Chi nhánh 2: Tầng 3, 56 Bùi Thiện Ngộ, phường Nam Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.

Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết – CN Nha Trang

Tel: 0971 926 781

Email: luatbachtuyet@gmail.com

Website: Hãng Luật Bạch Tuyết