Bạn vừa nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng lao động từ công ty và cảm thấy quyết định này không hợp lý, thiếu căn cứ? Tình huống này có thể gây ra cú sốc lớn về cả tài chính và tinh thần. Tuy nhiên, thay vì hoang mang thì bạn cần bình tĩnh và tìm hiểu xem phải làm gì để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Việc công ty chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật không phải là hiếm gặp. Bài viết dưới đây của Hãng Luật Bạch Tuyết sẽ cung cấp một lộ trình chi tiết, hướng dẫn thực hiện những hành động cụ thể để Người lao động có thể bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình một cách hiệu quả nhất.
*Trong ngữ cảnh của bài viết này, nhằm mục đích đơn giản hóa cách diễn đạt để bạn đọc dễ tiếp nhận thông tin, tác giả sử dụng cụm từ “Công ty” để chỉ “Người sử dụng lao động”. Điều này không đồng nghĩa với việc người sử dụng lao động chỉ giới hạn ở đối tượng Công ty.
1. Công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động thế nào là trái pháp luật?
Căn cứ theo quy định tại Điều 39 của Bộ luật Lao động 2019, đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật được định nghĩa như sau:
“Điều 39. Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật
Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật là trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động không đúng quy định tại các điều 35, 36 và 37 của Bộ luật này.”
Như vậy, khi Công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động với người lao động không đúng quy định nêu tại Điều 36 và Điều 37 (không thuộc trường hợp được đơn phương chấm dứt hợp đồng, vi phạm quy định về thời hạn báo trước hoặc thuộc trường hợp không được thực hiện quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động) thì việc đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động của Công ty là trái pháp luật.
Để tìm hiểu rõ hơn, mời Quý bạn đọc tham khảo các bài viết với chủ đề Các trường hợp chấm dứt hợp đồng lao động và Trách nhiệm của công ty khi chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật của Hãng Luật Bạch Tuyết.
2. Người lao động cần làm gì khi bị chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật?
Khi bị Công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật, Người lao động có thể tham khảo thực hiện các bước dưới đây để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình:
Bước 1: Chủ động thu thập các tài liệu, chứng cứ có liên quan đến quá trình giao kết, thực hiện và chấm dứt hợp đồng lao động với Công ty, như:
- Hợp đồng lao động, bảng lương/phiếu lương, sổ bảo hiểm xã hội;
- Bằng chứng về việc hoàn thành công việc (KPIs, báo cáo,…)
- Thông báo, Quyết định và các tài liệu, văn bản có liên quan do Công ty ban hành để chấm dứt hợp đồng lao động;
- Các email, tin nhắn, văn bản trao đổi với Công ty và người có liên quan/người đại diện Công ty về quá trình thực hiện và chấm dứt hợp đồng;
- Các văn bản, tài liệu và chứng cứ liên quan khác (nếu có).
*Người lao động thương nên có phản hồi/tuyên bố chính thức đối với Công ty về việc không đồng ý chấm dứt hợp đồng lao động (nếu trong quá trình chấm dứt hợp đồng lao động chưa có tuyên bố chính thức).
Bước 2: Người lao động có thể lựa chọn các phương thức sau đây để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân:
- Khiếu nại;
- Yêu cầu giải quyết tranh chấp thông qua:
-
- Hòa giải viên lao động;
- Hội đồng trọng tài lao động;
- Tòa án.
2.1. Phương thức giải quyết tranh chấp bằng khiếu nại
Nghị định 24/2018/NĐ-CP, quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực lao động như sau:
(1) Quyền khiếu nại của người lao động: Người lao động có quyền khiếu nại, yêu cầu người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại về lao động xem xét lại quyết định chấm dứt hợp đồng lao động khi có căn cứ cho rằng quyết định đó vi phạm pháp luật lao động, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
(2) Thời hiệu khiếu nại: Trong vòng 180 ngày kể từ ngày người lao động nhận được hoặc biết được quyết định, hành vi chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật của Công ty, Người lao động có thể tự thực hiện hoặc ủy quyền cho người khác khiếu nại lần đầu đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu.
*Trường hợp người lao động không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu quy định nêu trên vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.
(3) Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại:
- Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu: Người sử dụng lao động (Công ty);
- Thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai: Chánh Thanh tra Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, nơi Công ty đặt trụ sở chính.
*Khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện: Người lao động có thể thực hiện khiếu nại lần hai đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại hoặc khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nếu không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quá thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định mà không được giải quyết.
(4) Hình thức khiếu nại: Người lao động có thể gửi đơn khiếu nại hoặc khiếu nại trực tiếp.
(5) Thời hạn giải quyết khiếu nại:
- Lần đầu:
- Không quá 30 ngày kể từ ngày thụ lý (45 ngày đối với vụ việc phức tạp);
- Đối với vùng sâu vùng xa, đi lại khó khăn: Không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý (60 ngày đối với vụ việc phức tạp).
- Lần hai:
-
- Không quá 45 ngày kể từ ngày thụ lý (60 ngày đối với vụ việc phức tạp;
- Đối với vùng sâu vùng xa, đi lại khó khăn: Không quá 60 ngày kể từ ngày thụ lý (90 ngày đối với vụ việc phức tạp).
2.2. Phương thức hòa giải tranh chấp bằng Hòa giải viên lao động
(1) Quyền yêu cầu: Đối với trường hợp Người lao động bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật, không bắt buộc phải thực hiện hòa giải thông qua Hòa giải viên lao động trước khi yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Hội đồng trọng tài lao động hoặc Tòa án nhân dân có thẩm quyền.
Tuy nhiên, Người lao động có thể cân nhắc lựa chọn hòa giải thông qua Hòa giải viên lao động trước, bởi phương thức này có thể giúp tranh chấp được giải quyết một cách nhanh chóng và hiệu quả khi có sự tham gia của Hòa giải viên.
(2) Thời hiệu: Trong thời hạn 06 tháng kể từ ngày Người lao động phát hiện ra hành vi chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật của Công ty, Người lao động có quyền yêu cầu Hòa giải viên thực hiện hòa giải tranh chấp.
(3) Người có thẩm quyền giải quyết: Hòa giải viên lao động do Chủ tịch UBND cấp Tỉnh bổ nhiệm
(4) Hình thức: Gửi đơn yêu cầu trực tiếp đến Hòa giải viên lao động hoặc đến cơ quan chuyên môn về lao động thuộc UBND.
(5) Thời hạn giải quyết: Trong thời hạn 05 ngày làm việc kể từ ngày Hòa giải viên lao động nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp, Hòa giải viên lao động phải kết thúc việc hòa giải.
2.3. Phương thức giải quyết tranh chấp tại Hội đồng trọng tài lao động
(1) Quyền yêu cầu: Người lao động có quyền yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp trong trường hợp bị đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật.
Việc giải quyết tranh chấp bằng phương thức này phải được thực hiện trên cơ sở đồng thuận của các bên tranh chấp.
(2) Thời hiệu: 09 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà Người lao động cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
(3) Thẩm quyền giải quyết: Ban trọng tài lao động do Hội đồng trọng tài lao động thành lập.
(4) Hình thức: Gửi yêu cầu giải quyết tranh chấp đến Hội đồng trọng tài lao động tại UBND cấp tỉnh.
(5) Thời hạn giải quyết:
- 07 ngày làm việc kể từ ngày nhận được yêu cầu giải quyết tranh chấp Ban trọng tài lao động phải được thành lập để giải quyết tranh chấp.
- 30 ngày kể từ ngày Ban trọng tài lao động được thành lập, Ban trọng tài lao động phải ra quyết định về việc giải quyết tranh chấp và gửi cho các bên tranh chấp.
* Lưu ý: Khi yêu cầu Hội đồng trọng tài lao động giải quyết tranh chấp, các bên (bao gồm cả Người lao động và Công ty) không được đồng thời yêu cầu Tòa án giải quyết, trừ trường hợp:
- Quá thời hạn thành lập Ban trọng tài nhưng Ban trọng tài lao động chưa được thành lập;
- Quá thời hạn ra quyết định giải quyết tranh chấp nhưng Ban trọng tài lao động chưa ra quyết định.
2.4. Phương thức khởi kiện tại Tòa án
(1) Quyền yêu cầu: Nếu không muốn chọn ba phương thức giải quyết tranh chấp trên hoặc thuộc trường hợp quá thời hạn tại phương thức Hội đồng trọng tài lao động, Người lao động có quyền chọn phương thức khởi kiện tại Tòa án.
(2) Thời hiệu: 12 tháng kể từ ngày phát hiện ra hành vi mà bên tranh chấp cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị vi phạm.
(3) Thẩm quyền giải quyết: Tòa án khu vực nơi Công ty đặt trụ sở.
(4) Hình thức giải quyết: Gửi đơn khởi kiện qua bưu điện hoặc trực tiếp đến Tòa án có thẩm quyền.
(5) Thời hạn giải quyết:
- Thời hạn chuẩn bị xét xử: 02 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án
- Thời hạn mở phiên tòa: 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử (02 tháng nếu có lý do chính đáng)
(6) Trình tự, thủ tục: Theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự 2015.
3. Kết luận
Khi bị chấm dứt hợp đồng lao động trái luật, Người lao động cần phải hiểu rõ các quy trình, thủ tục và thẩm quyền giải quyết tranh chấp, để không bị mất quyền do không tuân thủ quy định pháp luật. Điều quan trọng, hãy lựa chọn phương thức phù hợp và đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia pháp lý để quyền lợi được đảm bảo đầy đủ và hiệu quả nhất.
Bài viết trên được Hãng Luật Bạch Tuyết biên soạn nhằm cung cấp thông tin tham khảo về chủ đề “Bị công ty chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật, người lao động cần làm gì?”. Nội dung không phải là ý kiến tư vấn pháp lý cho một trường hợp cụ thể. Các quy định pháp luật được trích dẫn có hiệu lực tại thời điểm đăng tải, tuy nhiên có thể đã được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế sau đó. Vì vậy, Quý khách hàng nên tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng vào tình huống thực tế.
Nếu Quý khách hàng có thắc mắc liên quan đến chủ đề trên hoặc cần tư vấn pháp lý trong các lĩnh vực khác, vui lòng liên hệ với Hãng Luật Bạch Tuyết theo thông tin sau:
Trụ sở chính: 1132 Lê Đức Thọ, phường An Hội Đông, Thành phố Hồ Chí Minh.
Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết
Tel: 0986 797 648
Chi nhánh 1: 529/122 Huỳnh Văn Bánh, phường Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh.
Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết – Chi nhánh Phú Nhuận
Tel: 0376 019 226
Chi nhánh 2: Tầng 3, 56 Bùi Thiện Ngộ, phường Nam Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa.
Fanpage: Hãng Luật Bạch Tuyết – CN Nha Trang
Tel: 0971 926 781
Mail: luatbachtuyet@gmail.com
Website: https://hangluatbachtuyet.com/
Tik.tok: https://www.tiktok.com/@luat_su_nha_trang?lang=vi-VN
